Trồng rau không cần đất - Phương pháp khí canh

So với trồng và chăm sóc bình thường trên đất, phương pháp khí canh cho năng suất ít nhất cao gấp 2 lần; tăng trưởng nhanh gấp 2,5 lần và tiết kiệm hơn 70% nước tưới

Huỳnh Thúy Oanh và Hoàng Hiểu Phú, hai sinh viên Khoa Sinh học Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TPHCM, đã nghiên cứu thành công phương pháp khí canh trong trồng trọt.

Cố định bộ rễ trên không

Thúy Oanh cho biết sở dĩ cô cùng Hiểu Phú quyết định nghiên cứu trồng rau xanh bằng phương pháp khí canh vì xem báo thấy bộ đội và nhân dân Trường Sa gặp khó khăn trong việc trồng rau do thiếu nước tưới. Điều thuận lợi là ưu thế vượt trội của công nghệ khí canh trong nông nghiệp đã được nhiều nhà khoa học trên thế giới chứng minh.

Mô hình trồng rau theo phương pháp khí canh. Ảnh:Đông Phương.

Trong phương pháp khí canh, cây được cố định trong không trung và dung dịch dinh dưỡng được phun sương trực tiếp vào bộ rễ. Do bộ rễ được cố định trên không trung nên được “thở” tối đa, cộng với sự phun sương của dung dịch dinh dưỡng nên sẽ có nhiệt độ thấp hơn so với môi trường và thân (do hiệu ứng bốc hơi). Vì vậy, cây sẽ phát triển nhanh chóng hơn so với các phương pháp khác. Dung dịch dinh dưỡng còn thừa sẽ được thu lọc và tái sử dụng, do đó tiết kiệm được một lượng lớn nước tưới và chất dinh dưỡng.

Ở môi trường nhiều gió như Trường Sa, nếu muốn áp dụng khí canh, cần có nhà kính để hạn chế sức gió và sự thất thoát hơi nước với chi phí đầu tư khoảng 30 triệu đồng cho một nhà kính 25 m2, nếu mở rộng lên 100 m2, chỉ tốn khoảng 100 triệu đồng. Ở vùng khí hậu thuận lợi, sử dụng giàn che thay nhà kính nên sẽ giảm nhiều chi phí. Những người ở thành thị rất dễ dàng áp dụng nếu nhà có sân thượng. Dung dịch dinh dưỡng để phun vào rễ cây có chứa các chất tương tự như trong đất và người dân có thể mua dễ dàng tại những điểm dịch vụ nông nghiệp.

Tính khả thi cao

Qua thử nghiệm với các loại cải xanh, cà chua, khoai tây, rau muống… trồng trong nhà kính bằng phương pháp khí canh, nhóm nghiên cứu đã thu được kết quả khi so với trồng và chăm sóc bình thường trên đất trong cùng một diện tích thì phương pháp khí canh cho năng suất ít nhất cao gấp 2 lần; sức tăng trưởng cũng nhanh gấp 2,5 lần; tiết kiệm hơn 70% nước tưới. Vì thế, lợi nhuận trung bình luôn cao hơn từ gấp đôi trở lên chưa kể cùng thời gian nhưng canh tác được nhiều vụ hơn. Nếu không trồng trong nhà kính mà trồng dưới giàn che thì lợi nhuận còn cao hơn.

Một số kết quả khác nghiên cứu ghi nhận được là do rau trồng không tiếp xúc với đất nên không bị sâu bệnh tấn công. Nếu trồng trong nhà kính thì sự xâm nhập của côn trùng từ môi trường bên ngoài được hạn chế tối đa. Vì vậy, trong quá trình chăm sóc, hầu như không phải sử dụng đến các loại hóa chất, thuốc trừ sâu… nông phẩm. Rau thu hoạch đạt tiêu chuẩn của rau sạch. Đặc biệt là có thể trồng trái vụ mà các loại rau vẫn cho năng suất cao.

Hiện kết quả nghiên cứu này đang được triển khai thử nghiệm trên thực địa tại Trường Sa.

PGS-TS Vương Thị Bạch Mai, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TPHCM, cho biết với kết quả thu được, mô hình nghiên cứu này mang tính khả thi cao và có thể áp dụng rộng rãi. Đề tài nghiên cứu này đã giành giải nhất cuộc thi S-Ideas 2009, do Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TPHCM tổ chức; giải ba cuộc thi Ý tưởng Sáng tạo sinh viên ĐH Quốc gia TPHCM 2010.

"Chỉ cần một hộp xốp, một chiếc máy bơm, một giàn bơm tự chế với tổng kinh phí chưa tới 1 triệu đồng/m2, các gia đình có thể tự tạo được một hệ thống trồng rau bằng khí canh."
(GS-TSKH Nguyễn Quang Thạch, Viện Sinh học Nông nghiệp, Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội)